کسانی که به صورت مکرر آن هم در فصل تابستان، از خودروی خود استفاده می‌کنند، کولر خودرو نقش بسیار مهمی در رفاه حال آنها دارد. از این رو سرویس‌های دوره‌ای و بررسی عملکرد کولر، هرساله در فصول گرم، به طور چشم‌گیر‌ی افزایش می‌یابد.
بنابراین، شاید این مقاله بیشتر مورد استفاده کسانی قرار گیرد، که رانندگی در جاده‌ها جرئی از شغل آنها بوده و کارکرد مناسب کولر برایشان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو می‌خواهیم درباره نحوه عملکرد کولر خودرو، رفع مشکلات مربوط به آن و اینکه تعویض روغن کمپرسور کولر چه زمانی انجام می‌شود، صحبت کنیم.
اجزا کولر خودرو
برای رفاه حال رانندگان و سرنشینان داخل خودرو از کولر استفاده می‌شود. سیستم خنک کننده نیز مانند سایر بخش‌های خودرو از تعدادی قطعه، که به یکدیگر متصل شده‌اند، کار می‌کند. نام تعدادی از مهمترین این قطعات به صورت زیر است:
- کمپرسور یا فشرده ساز
- کندانسور یا چگالنده
- شیر انبساط
- درایر یا خشک کن کولر
- مانوستات یا کنترل کننده فشار
- اواپراتور یا تبخیر کننده
- ترموستات یا ثابت کننده دما
در ادامه به شرح وظایف هر یک از موارد بالا می‌پردازیم و زمان تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو را بیان می‌کنیم.
کمپرسور (Compressor) یا فشرده ساز
کمپرسور (Compressor) دستگاهی که به وسیله آن هوا را فشرده می‌کنند. این دستگاه به گونه‌ای کار می‌کند، که هوای اطراف را درون خود متراکم می‌سازد، سپس این هوای متراکم شده را به وسیله سوپاپ به داخل سیلندر هدایت می‌کند. از این رو حجم گازی که باعث تولید سرما می‌شود، کاهش پیدا می‌کند.
این امر سبب افزایش فشار سیال و در نتیجه بالا رفتن دمای آن نیز می‌شود. کمپرسورها در صنایع مختلفی از جمله:
- یخچال سازی
- چیلر
- انتقال گاز
- یخچال‌های صنعتی
- کولرهای خانگی
- موتورهای جت
- ماشین‌های مسابقه‌ای
- و….
کاربرد دارند. این قطعه در خودرو نیز نقش بسزایی در سرمایش ایفا می‌کند، تعویض روغن کمپرسور کولرخودرو نیز در ادامه بیان می‌شود.
کندانسور (condenser) یا چگالنده
گاز به علت تراکم دارای فشار و دمای بالایی است، هنگامی که این گاز از کمپرسور وارد کندانسور می‌شود، گرمای خود را از دست داده و به مایع تبدیل می‌شود. به طور خلاصه وظیفه کندانسور تبدیل گاز به مایع و خنک کردن آن است. کندانسور نیز مانند کمپرسور در صنایع کولر و یخچال سازی کاربردهای زیادی دارد.
شیر انبساط
این قطعه مایعی که بعد از عبور از کندانسور دارای فشار بالایی است را منبسط می‌کند و فشار آن را پایین می‌آورد. مایع یا سیال بعد از پایین آمدن فشار، وارد اواپراتور می‌شود.
درایر (Dryer) یا خشک کن کولر
اگر رطوبت با گاز داخل مدار ترکیب شود، اسیدی را تولید می‌کند، که باعث فرسودگی و خردگی لوله‌های گاز پر فشار می‌شود. بنابراین، وظیفه مهم درایر از بین بردن رطوبتی است که از سمت اواپراتور وارد کمپرسور می‌شود. فیلتراسیون نیز یکی دیگر از وظایف درایر است.
در حالت کلی بررسی روند انتقال هوای مطبوع و خنک به داخل خودرو از پیچیدگی پیچیدگی‌های خاص خود برخوردار است. نکات مهمی در بهبود عملکرد این سیستم باید به طور جدی رعایت شود، که تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو یکی از این نکات مهم و ضروری است.
مانوستات یا کنترل کننده فشار
دو وظیفه مهم این کلید به صورت زیر است:
- جلوگیری از خرابی بخش‌های مختلف در صورت تغییرات فشار
- نظارت بر تغییرات فشار کندانسور
اما، این کلید در ۳ حالت کنترلی فشار پایین، فشار بالا و فشار ۳ مرحله‌ای عمل می‌کند، که در ادامه به شرح هریک از آنها می‌پردازیم.
کلید کنترلی در حالت فشار پایین
این کلید در حالت عادی بسته است و در صورتی که فشار ورودی آن، از میزان تنظیم شده کمتر باشد، مدار در حالت قطع قرار می‌گیرد. این قطعه دارای دو ترمینال است، یکی به ترموستات و دیگری به کلاچ برقی متصل می‌شود. کلید کنترلی فشار پایین در قسمت بالایی رسیور یا درایر نصب می‌شود.
قطعی مدار به دلیل افت فشار به این علت است که کمپرسور دچار آسیب نشود و مجبور به تعمیر و تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو نشویم.
کلید کنترلی در حالت فشار بالا
کلید کنترل فشار بالا همانند فشار پایین عمل می‌کند، با این تفاوت که این قطعه روی درایر نصب می‌شود و در صورتی که فشار بیش از حد اعمال شود، مدار الکتریکی را قطع می‌کند.
کلید کنترلی فشار ۳ مرحله‌ای
در خودروهایی که از فن الکتریکی برای خنک کردن موتور یا جریان هوای ورودی از کندانسور زیاد است، از این کلید استفاده می‌شود، این کلید با فشار بالا کار می‌کند.
اواپراتور (EVAPRATER) یا تبخیر کننده
به طور کلی جذب رطوبت، ایجاد برودت و خنک کردن داخل کابین خودرو از وظایف این قطعه است.
ترموستات یا ثابت کننده دما
هنگامی که دمای اواپراتور نزدیک صفر درجه برسد، ترموستات کمپرسور را از مدار خارج می‌کند. انجام این کار سبب یخ نزدن اواپراتور می‌شود. اگر اواپراتور دچار یخ زدگی شود، حجم هوای خروجی کم و در نتیجه دمای کابین خودرو افزایش می‌یابد. برخی از خودرو خودرو‌ها دارای دو ترموستات هستند، یکی پشت داشبورد و دیگری روی اواپراتور است.
در صورتی که این قطع خراب شود، باعث کارکرد بیش از حد کمپرسور و درنتیجه خرابی آن و تعویض روغن کمپرسور خودرو می‌شود.
نحوه تعویض روغن کمپرسور کولرخودرو
در حالت کلی تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو به صورت زیر است:
ابتدا از خالی بودن گاز کولر خودرو اطمینان حاصل کنید. این کار را با استفاده از وارد آوردن فشار روی سوزن داخلی لوله قسمت کم فشار انجام دهید. روی درپوش لوله حرف L به معنی LOW یا کم فشار درج شده است. برای اطمینان بیشتر نیز می‌توانید هوای داخل سیستم کولر خودرو را وکیوم کنید. با این کار به راحتی گاز و رطوبت داخل سیستم از بین می‌رود.
با توجه به نوع خودرو و کمپرسور آن، مقدار روغن مورد نیاز را داخل قسمت کم فشار بریزید. در صورتی که قطعاتی مانند رادیاتور و اواپراتور نیز تعویض شده باشند، مقدار روغن نیز افزایش می‌یابد. به عنوان مثال برای خودرو سمند ۲۵ گرم روغن کمپرسور مناسب است. کولر خودرو را روشن و درجه آن را تا انتها زیاد می‌کنیم، به دلیل اینکه کمپرسور نباید قطع شود.
بعد از مراحل فوق و ریختن روغن داخل کمپرسور، گاز کولر خودرو را، بسته به نوع و حجم آن شارژ می‌کنیم. به این نکته دقت نمائید که در صورت عمل نکردن کمپرسور، محتویات داخل قوطی یا کپسول روغن تخلیه نمی‌شود. استفاده از روغن بیشتر، سبب کاهش سرمادهی کولر می‌شود. طبق نظر اکثر تعمیرکاران هر ۴ سال یک بار زمان مناسب برای تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو است.
کلام آخر
بهره‌مندی از کولر خودرو امروزه یک امر ضروری برای کسانی است، که به صورت مکرر از خودرو در فصول گرم استفاده می‌کنند. رسیدگی به تمام اجزای سیستم کولر خودرو و سرویس دوره‌ای آن، سبب اطمینان از عملکرد مطلوب کولر خودرو هنگام استفاده در فصول گرم است. بنابراین، برای بررسی و سرویس خودرو خود به مراکز معتبر و با تجربه مراجعه کنید.
کمپرسور کولر، به عنوان مهمترین قسمت این سیستم باید به طور کامل محافظت شده و تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو نیز توسط افراد با تجربه انجام شود.
بدون دیدگاه