گیربکس یا جعبه دنده خودرو نیاز به روانکاری دارد چرا زمانی که شما تصمیم بر تغییر موقعیت گیربکس خود میگیرید اجزای گیربکس بر روی یک دیگر حرکت می کنند که این حرکت باعث ایجاد حرارت و اصتحکاک در گیربکس می شود. به روغن مورد استفاده در گیربکس یا جعبه دنده روغن واسکازین می گویند.
انواع روغن واسکازین یا گیربکس
در خودروهای امروزی برای انتقال قدرت از جعبه دنده های متفاوتی استفاده می کنند که از رایجترین آن ها باید به گیربکس دستی و اتوماتیک اشاره کرد که گیربس های اتوماتیک انواع مختلفی دارد.
تمامی مدل های گیربکس نیاز به روانکاری دارند و تنها ساختار و گرانروی روغن آن ها با هم متفاوت است که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
روغن گیربکس دستی:
این روغن ها که به اختصار MTF(Manual Transmission Fluid) نامیده می شوند.این دسته از روغن واسکازین غلظت بالایی دارند.برای انتخاب روغن واسکازین باید به گرانروی روغن و سطح کیفی روغن آن توجه کرد.
گرانروی روغن واسکازین دستی:
روغن گیربکس باید دارای گرانروی مناسب باشد تا در دمای پایین و حتی دمای بالا وظایف خود را به درستی انجام دهد. در روغن گیربکس همانند روغن موتور با استاندارد SAE گرانروی روغن را مورد سنجش قرار می دهند. بنابراین در روغن واسکازین هم شاهد روغن های مونوگرید و مولتی گرید هستیم. باید بدانید که روغن مونوگرید گیربکس دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند و منسوخ شده اند.
در روغن گیربکس مولتی گرید شاهد 2 عدد در کنار حرف W هستیم. عدد اول گرانروی روغن در دمای پایین و عدد دوم گرانروی روغن در دمای بالا را نشان می دهد. W نیز مخفف کلمه Winter به معنای زمستان است. برای مثال روغن گیربکس با استاندارد گرانروی SAE 75 W-90 عدد 75 گرانروی روغن در دمای پایین و فصل سرد سال و 90 گرانروی روغن در دمای بالا و فصل گرم سال را نشان می دهد.
سطح کیفی روغن واسکازین دستی:
سطح کیفی روغن واسکازین همانند روغن موتور با استاندارد API سنجیده می شود. بنا بر استاندارد API به 7 دسته تقسیم می شود.
- API GL-1: روغن پایه بدون مواد افزودنی برای استفاده در دنده های مخروطی و مارپیچی تحت شرایط ساده کار(فشار پایین و لغزش کم) این روغن در برخ از کامیون ها استفاده می شود.
- API GL-2:روغن گیربکس با ماده افزودنی ضدساییدگی برای شرایط کاری دنده های مارپیچی تحت شرایط کار سنگین تر از شرایط GL-1 که البته امروه استفاده نمی شوند.
- API GL-3:روغن با ماده افزودنی فشارپذیری بالا برای شرایط کاری دنده های مخروطی و سیستم انتقال نیروی دنده ی دستی با سرعت و فشار بار بالاتر به کار می رود.این دسته از روغن های گیربکس نیز منسوخ شده اند.
- API GL-4:روغن مناسب برای گیربکس دستی همزمان(Synchronized) است.این روغن گیربکس در سیستم انتقال قدرت دستی و میل گاردان به کار می رود.
- API GL-5:روغن با ماده افزودنی EP مناسب برای دنده های هیپوئید و دیفرانسیل خودروهای سبک که در شرایط بسیار سخت کار می کنند.
- API GL-6:این سطح از کیفیت برای دنده هایی با چرخ دنده هایی بسیار کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.این دسته از روغن ها نیز منسوخ شده اند.
- API MT-1:روغن مناسب برای گیربکس دستی همزمان(non-Synchronized) است که در خودروهای سنگین مانند اتوبوس ها و کامیون ها وجدود دارد مورد استفاده قرار می گیرد.
در خودروهای امروزی از استاندارد کیفی API GL-4 و API GL-5 مورد استفاده قرار می گیرد. می اتوان گفت استاندارد قدیمی تر از API GL-4 منسوخ شده است .
وظایف روغن واسکازین دستی:
روغن واسکازین یا گیربکس با روانکاری قطعات اصتحکاک قطعات گیربکس را از بین می برد.از دیگر وظایف روغن واسکازین می توان به خنک کردن گیربکس،کاهش ضربه های وارده به گیربکس،جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی قطعات گیربکس ، جذب ذرات و گردغبار و پاکسازی سیستم گیربکس است.
زمان تعویض روغن گیربکس دستی:
به طور میانگین این روغن بایستی در هر 50 هزار کیلومتر تعویض شود اگر در شرایط سخت و تحت فشار از خودرو استفاده می کنید این عدد تا 30 هزار کیلومتر کاهش پیدا می کند. باید بدانید بهترین ملاک برای انتخاب روغن گیربکس و زمان تعویض آن دفترچه راهنمای خودروی شما است.
روغن گیربکس اتوماتیک:
به روغن گیربکس اتوماتیک می رسیم این روغن ها که به اختصار ATF(Automatic Transmission Fluid) نامیده می شوند. این نوع روغن ویسکوزیته کمتری داشته و غلظت آن پایین است. مدل قرارگیری چرخ دنده ها و همچنین شکل جایگیری آن ها در جعبه دنده ها، علت رقیق بودن این روغن ها به حساب می آید
گرانروی روغن واسکازین اتوماتیک:
این دسته از روغن های گیربکس گرانروی کمتری در مقایسه با روغن گیربکس دستی دارد. در گیربکس اتوماتیک انتقال قدرت توسط روغن گیربکس انجام می شود بنابراین اگر این روغن غلظت زیادی داشته باشد انتقال قدرت به درستی انجام نخواهد شد.
سطح کیفی روغن واسکازین اتوماتیک:
شرکت سازنده گیربکس استانداردهای مختلفی برای گیربکس ها در نظر می گیرند و همانند روغن موتور و روغن گیربکس دستی استاندارد واحدی و یکسانی ندارند. از معروف ترین استانداردهای کیفی این روغن باید به Dexron (تسوط شرکت جنرال موتورز ارائه شده)و Mecron(توسط شرکت فورد ارائه شده) اشاره کرد.
باید بدانیم روغن گیربکس اتوماتیک در کشور ما از استاندارد Dexron استفاده می کنند. Dexron طبقه بندی های دیگر هم دارد که شامل : Dexron III، Dexron VI ، Dexron HP و … اشاره کرد.
روغن در گیربکس های اتومات نقش مهم را برعهده دارند بنابراین انتخاب اشتباه روغن گیربکس اتوماتیک خسارات سنگینی برای در پی خواهد داشت. برای انتخاب درست روغن گیربکس مناسب حتما باید به دفترچه راهنما و یا کمپانی سازنده خودرو مراجعه کنید و دقیقا روغن گیربکس با استاندارد ذکر شده در دفترچه راهنما را برای خودروی خود تهیه کنید.
وظایف روغن واسکازین اتوماتیک:
- انتقال قدرت موتور از طریق مبدل گشتاور
- کنترل دما از طریق انتقال حرارت
- روانکاری یاتاقان‌ها و دنده‌ها
- روانکاری کلیه سطوح اصطکاک
- کنترل تورم آب‌بندها
- کنترل اصطکاک در صفحه کلاچ‌ها در دمای متغیر
- محافظت از سطوح فلزات در برابر خوردگی
تعویض روغن گیربکس اتوماتیک:
همان طور که گفته شد گیربکس های اتوماتیک انواع مختلفی دارند همچنین دارای استاندارد مختلفی برای روغن گیربکس اتوماتیک وجود دارد پس نمی توان برای تعویض روغن آن ها عدد و کیلومتری مشخص را اعلام کرد چرا که بسته به نوع گیربکس این عدد کم یا زیاد می شود.در نظر داشته باشید به طور میانگین بایستی هر 30 الی 50 هزار کیلومتر روغن گیربکس اتوماتیک را چک کنید و در صورت نیاز برای تعویض آن اقدام کنید.
بدون دیدگاه